کتاب «علل اختلاف فقهاء» ترجمه ی کتاب «الانصاف فی بیان اسباب الاختلاف» می باشد که قلم توانمند محدث زمان علامه مولانا شاه ولی الله دهلوی رحمة الله علیه نویسنده آن بوده است. علامه سعی کرده عوامل و خاستگاه اختلاف اهل حدیث و فقهای مجتهد از زمان صحابه تا ائمه ی اربعه را با زبانی رسا وشیوا بیان کند.

این کتاب در پنج بخش تدوین شده است که بدین ترتیب اند: اسباب و خاستگاه های اختلاف صحابه و تابعین در فروع، اسباب و خاستگاه های اختلاف فقهاء، عوامل و خاستگاه های اختلاف اصحاب رای و اهل حدیث، رویکرد مردم در چهار سده نخست و پس از آن از لحاظ اجتهاد و تقلید و در انتهاء مباحثی پیرامون حکم تقلید از مذاهب اربعه.